Eén van de belangrijkste redenen dat het je tot nu toe niet is gelukt om tot een échte verandering te komen, is dat je jezelf allerlei eetregels hebt opgelegd die je nooit van plan was om de rest van je leven vol te houden. En een tijdelijke actie leidt helaas altijd tot een tijdelijk resultaat. Want wanneer je eenmaal bent afgevallen, blijf je niet ineens als vanzelf op gewicht wanneer je je eetpatroon niet blijvend veranderd. Je zal dus moeten streven naar een nieuw eetpatroon, een patroon die je in principe de rest van je leven zult volhouden.
Een cruciale vraag, die je jezelf tot nu toe waarschijnlijk nooit hebt gesteld is dan ook: “hoe zou je eigenlijk wíllen eten?”.
Nu je hebt nagedacht over hoe je zou wíllen eten, is het tijd om stil te staan bij de volgende vraag: “waarom doe je dat dan niet?”. Wat staat er eigenlijk in de weg tussen jou en je ideale eetpatroon? Zijn dat die snaaibuien waar je keer op keer door wordt overvallen, of juist misschien wel de angst om aan te komen wanneer je écht zou eten op een manier die je prettig vindt? Of laat je je te vaak verleiden door anderen, onder het mom “af en toe borrelen, dat moet toch kunnen?”. Met andere woorden, wat zijn nu de échte knelpunten in jouw eetgedrag?
Voor je verder gaat om tot een duurzame oplossing voor de knelpunten in jouw eetgedrag te komen, wil ik je vragen de tijd te nemen om stil te staan bij hoe je tot nú toe hebt gepróbeerd om jezelf uit deze situatie te bevrijden. En vooral, wat hebben deze pogingen je nu écht opgeleverd. Je zal namelijk merken dat er een spanningsveld bestaat tussen hoe je nu eet en hoe je graag zou willen eten en voor een deel zal dit spanningsveld bestaan door alles wat je hebt “geleerd” over hoe je zou móeten eten om af te kunnen vallen. Eetregels die in jou hoofd nog altijd noodzaak zijn en daarmee in de weg zullen staan om te eten op een manier die je past. Maar klopt dat wel? Kloppen jouw gedachten over eten en afvallen eigenlijk wel? Want in hoeverre lukte het je eigenlijk om te eten volgens deze regels? Is het niet zo dat juist het volhouden van die eetregels een dingetje was? Dus dat je eigenlijk al niet at volgens deze regels en dat je ze dus al hebt losgelaten? En klopt daarmee jouw angst over aankomen wanneer je gaat eten op een manier die wél bij je past wel? Wat hebben deze eetregels jou nu precies opgeleverd, behalve heel veel stress en schuldgevoelens?
In Module 1 heb je een start gemaakt met jouw ideale eetpatroon. Maar hoe lastig is het om te beschrijven wat je zelf nu graag zou willen wanneer je hoofd vol zit met externe regels. Externe regels die jarenlang richting hebben gegeven aan de eetkeuzes die jij maakt. Regels die bepalen welke producten je wel of niet mag eten en in welke hoeveelheden. Niet zo vreemd dus dat je eigenlijk helemaal niet zo goed weet wat je eigenlijk zélf wilt, of dat je hier niet aan toe durft te geven uit angst voor de gevolgen die dit heeft voor je eetgedrag en je gewicht. Maar inmiddels weet je ook dat als er niks veranderd, er ook niks zal veranderen ;-). Het blijven vasthouden aan externe regels levert je hooguit een herhaling van zetten op. Tijd dus om nog eens opnieuw te kijken naar hoe jij zou willen eten, door te ontdekken wat voor jou nu écht belangrijk is wanneer het aankomt op eten. Want door te eten op een manier die jou past als een paar op maat gemaakte schoenen, zal van volhouden nog nauwelijks sprake zijn.
Doen wat voor jou belangrijk is, wat aansluit bij je behoeftes en wat goed voelt, dat is wat ik je vooral wil leren in deze training, zodat jij bewuste keuzes leert maken, onder andere ten aanzien van voeding. In deze module leer ik je dan ook over jouw fysieke behoeftes als het gaat om eten. Je leert over het belang van voldoende kwalitatieve voeding en over de gevolgen hiervan voor je eetgedrag zodat je heel gericht keuzes kunt maken voor aanpassingen in je voedingspatroon.
Aansluiten bij je behoeftes aan voedingsstoffen gaat niet alleen over wéten wat je lijf nodig heeft, dus niet alleen over kennis, maar vooral ook over voelen. Luisteren naar gevoelens van échte honger maar net zo belangrijk, luisteren naar je gevoel van verzadiging. Want wanneer heb je nu eigenlijk genoeg gegeten?
Het leren luisteren naar je hongergevoel wordt belemmerd door andere behoeftes die je een gevoel kunnen geven dat niet van échte honger lijkt te onderscheiden. Daarom is het belangrijk om te onderzoeken welke patronen je kunt ontdekken in je eetgedrag, zodat je heel bewust kunt kíezen om in bepaalde situaties wel of niet te gaan eten. Immers betekent het ervaren van een hongergevoel nog niet dat je hier ook altijd aan toe moet geven. Door te snappen waarom je op welk moment “honger” ervaart, wordt deze keus een stuk eenvoudiger. Want wanneer je weet dat de vlieger “ik heb honger” niet meer op gaat, staat ja zeggen tegen eten immers gelijk aan nee zeggen tegen jezelf en je daadwerkelijke behoefte,
Niet alleen kun je last hebben van valse fysieke honger, ook mentale behoeftes kunnen aanleiding geven om te gaan eten. Eten wordt dan ingezet ter compensatie, als beloning of als troost. Omdat de behoefte die je ervaart niks met échte honger te maken heeft, zal je daadwerkelijke behoefte nooit vervuld kunnen worden met eten. De kans is dan ook erg groot dat deze vormen van valse honger aanleiding geven tot een eetbui waarbij je pas stopt tot je vol zit of zelfs voller dan vol en dat dit eetgedrag zich rustig dezelfde dag of de dag erna weer herhaald. Omdat de aanleiding van de eetbuien, de onderliggende behoefte, ook niet wordt weggenomen of opgevuld door anders of minder te gaan eten, zal alleen een focus op je voedingspatroon nooit tot een duurzaam resultaat kunnen leiden. Tijd dus om te ontdekken waar jij écht behoefte aan hebt!
Tot nu toe was kenmerkend voor jouw aanpak dat je je gelukkiger wilde gaan voelen door af te vallen. In dit traject ga je dit 180 graden omdraaien: je gaat afvallen door gelukkiger te zijn! En het enige dat je daarvoor hoeft te doen is je allermooiste leven te leiden: doen wat bij jou hoort en past, doen waar jij je goed bij voelt, doen waar je gelukkig van wordt, doen wat écht belangrijk voor je is. Maar wat is dat eigenlijk écht belangrijk? Sta je daar wel eens bij stil? Leef je bewust of deins je mee als een bootje op de zee, overgeleverd aan de omstandigheden? Heb je het gevoel dat het leven je overkomt, of ben je in controle? In deze module ga je onderzoeken wat er nu écht toe doet, zodat je op basis hiervan je mooiste leven kunt leiden en je zult ervaren dat gelukkig zijn niet iets is wat je moet verdienen, of je overkomt, maar waar je heel bewust voor kunt kiezen. En als kers op de taart za;l je eetgedrag bijna als vanzelf veranderen.
Van nature ben je als mens geneigd om negatieve emoties en gevoelens uit de weg te willen gaan. Het liefst willen we ons altijd, op elk moment prettig voelen. Dat is niet vreemd en daar is ook niks mis mee. Maar wanneer je vroeger niet hebt geleerd om op een gezonde manier om te gaan met negatieve emoties en gevoelens, die helaas onvermijdelijk blijken te zijn, dan kan dat grote gevolgen hebben voor je (eet)gedrag. Zo kun je onbewust hebben geleerd om eten in te zetten als antwoord op een negatieve emotie, omdat je je prettig voelt, je getroost voelt door te gaan eten. Maar omdat negatieve emoties nu eenmaal bij het leven horen en je dus niet kunt voorkomen dat je deze ervaart, is troosteten een obstakel voor het ontwikkelen van een gezonde relatie met eten. De negatieve emoties bepalen immers of en wanneer je gaat eten, niet jij! In deze module leer je hoe je de controle over je eetgedrag terug kunt pakken van je gevoel.
Een heel belangrijk knelpunt dat bij iedereen in de weg staat tussen willen veranderen en daadwerkelijk veranderen, is de kracht van gedachten. Ook al ben je je hier lang niet altijd van bewust, de hele dag door komen er gedachten voorbij in je hoofd, die ook vanzelf weer verdwijnen. Dat is heel normaal en hoeft geen probleem te zijn, wil het niet dat de invloed van deze gedachten in de weg kan staan tussen wat jij wilt en wat je doet en daarmee dus ook tussen jou en een gezonde relatie met eten. Gedachten zijn namelijk bepalend voor hoe je je gedraagt. En omdat gedachten er nu eenmaal op gericht zijn om te zorgen dat je je prettig voelt in het hier en nu, staan ze een verandering van eetgedrag bij voorbaat in de weg. Veranderen is namelijk per definitie minder comfortabel dan gedijen in je bekende, vertrouwde comfortzone. Je zult dan ook tijdens je veranderproces hinder ondervinden van gedachten die je bijvoorbeeld proberen over te halen om toch nog maar dat ene koekje te nemen of om liever op de bank te blijven zitten dan even een frisse neus te gaan halen. En het lastige is dat gedachten zich, net als emoties, niet laten controleren. Die komen en gaan. Maar ook hier geldt dat je kunt leren om te kiezen voor het gedrag dat je laat zien. Nu jij steeds beter zicht krijgt op wat jij wilt, wat voor jou belangrijk is, wil ik je in deze module dan ook leren je bewust te worden van gedachten die hier haaks op staan zodat je ze herkent als niet helpende gedachten, om vervolgens te leren om deze gedachten te negeren. Want dat ze er zijn is 1 ding, er naar luisteren dat is een keuze!
Copyright Annouschka van Leersum “Ik bepaal zelf wel wat ik eet!”.
Opgericht en gepubliceerd in eigen beheer. Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit werkboek mag worden gepubliceerd zonder voorafgaande schrijftelijke toestemming van de auteur.